Czasownik pomocniczy plus czasownik rozdzielnie złożony w języku niderlandzkim

Czasownik pomocniczy plus czasownik rozdzielnie złożony w języku niderlandzkim w czasie teraźniejszym. W języku niderlandzkim, podobnie jak w wielu innych językach germańskich, istnieje wiele czasowników rozdzielnie złożonych, które w połączeniu z czasownikami pomocniczymi tworzą wyrażenia o różnych znaczeniach. Czasowniki rozdzielnie złożone (rozdzielnie prefiksowe) są to takie, które składają się z dwóch części: prefiksu (często przysłówka lub przyimek) i samego czasownika. W zdaniu, pod wpływem odmiany, te dwie części mogą być rozdzielone.

W czasie teraźniejszym (tegenwoordige tijd) sposób, w jaki używa się czasowników pomocniczych razem z czasownikami rozdzielnie złożonymi, zależy od funkcji czasownika pomocniczego w zdaniu. Czasowniki pomocnicze mogą być używane do tworzenia czasów złożonych, form pasywnych czy też konstrukcji modalnych.

Przykładowo, jeśli weźmiemy czasownik rozdzielnie złożony “opstaan” (wstać), w zdaniu bez czasownika pomocniczego prezentuje się on następująco w czasie teraźniejszym: “Ik sta op” (Ja wstaję). Gdy jednak dodamy czasownik pomocniczy, by wyrazić możliwość lub zdolność, możemy użyć “kunnen” (móc). Wtedy zdanie przybiera formę: “Ik kan opstaan” (Ja mogę wstać), gdzie czasownik pomocniczy “kunnen” pozostaje niepodzielony, a czasownik główny rozdzielnie złożony jest umieszczony na końcu zdania.

Ważne jest, aby pamiętać, że w zależności od czasownika pomocniczego i kontekstu zdania, konstrukcja i pozycja czasownika rozdzielnie złożonego mogą się różnić. Dla języka niderlandzkiego charakterystyczna jest także inwersja, czyli zmiana kolejności słów w zdaniu, szczególnie w pytaniach lub zdaniach złożonych, co również wpływa na umiejscowienie czasowników rozdzielnie złożonych i pomocniczych.